همه چی درباره زمرد!

یکی از سنگ های قیمتی زیبای تشکیل شده در قالب های کوچک و حرارت بالای مواد مذاب درون زمین، سنگ زمرد است، که درواقع از نوع بریل معدنی می باشد. در ساختار شش وجهی سنگ زمرد 67 درصد سیسلیس، 19 درصد آلومینیوم و 14 درصد بریلیوم با فرمول شمیاییBe3Al2 (SiO3) 6 به کار رفته شده است.

بریل در ذات خود رنگ خاصی ندارد ولی موادی از جنس فلزات رنگ زا مانند وانادیوم که در ساختار تشکیل دهنده سنگ زمرد حضور دارند موجب شده اند تا این سنگ با ارزش در زمینه ی اصلی اش رنگ سبز را به خود بگیرد.

اما این رنگ سبز در بعضی موارد متمایل به سیاه، زرد و سفید می باشد. نام سنگ زمرد به یونانی “اسماراگدوس” به معنی سبز از زبان باستانی مردم هندوستان قدیم معروف به سانسکریت از همین رنگ زیبایش گرفته شده است.

زمرد در مقابل اسیدها مقاوم می باشد و با مواد شوینده مثل آب گرم و صابون مشکل خاصی ندارد، ولی در مقابل حرارت امکان ترک خوردن آن وجود دارد. لذا باید هنگام حرارت دادن و یا سوار کردن نگین دقت لازم را داشت. این گوهر کمیاب گوهری شکننده می باشد.

بنابراین هنگام جا به جا کردن آن باید نهایت دقت را داشت؛ چرا که اگر روی سنگ بیفتد ممکن است خرد شود. رنگ سبز زمرد در مقابل نور طبیعی و نور مصنوعی و یا حرارت تغییر نکرده و تقریبا پایدار می باشد.

رنگ آن تا دمای ۵۰۰ درجه سلسیوس به احتمال زیاد تغییری نخواهد کرد. سیستم کریستالی این نگین هگزاگونال (شش وجهی) می باشد. این سنگ؛ طبعی سرد و خشک دارد. اکثر بلورهای این سنگ همانند یاقوت، ناخالصی ها و محتویات زیاد و گوناگونی از قبیل کانی های مهمان، مایعات، حباب های گاز و ترک های داخلی دارند که در صورت کثرت این محتویات مات می گردد.

جالب است بدانید که این محتویات و ناخالصی ها عیوب به شمار نمی روند بلکه خود عاملی برای شناسایی سنگ اصل از نوع مصنوعی است.

نگه داری سنگ زمرد

زمرد مقاومتی بین ۷/۵ تا ۸ دارد.الذا توجه داشته باشیم که این سنگ زیبا در مقابل ضربه ،سایش و خش ،زیاد مقام نیست و در نگهداری آن باید به این نکته توجه شود .اتفاق افتاده است که یک سنگ زمرد بسیار گران قیمت از فاصله ده سانتی روی یک میز شیشه ای بیفتد و خرد شود.

نکته بسیار مهم این است که سنگ زمرد نباید در معرض گرمای زیاد قرار گیرد.مخصوصا زمرد هایی که مورد درمان قرار گرفته اند و داخل شکاف های آن ها روغن ، پلیمر و یا رزینی های مخصوص تزریق شده است.گرمای زیاد باعث انبساط این مواد شده و منجر به باز شدن ترک ها و شکستن زمرد می شود.

به طور خلاصه می توان گفت:

1. انگشتر زمرد،انگشتری نیست که هر روز و در هر مکان از آن استفاده کنید.
2. به دلیل ترک های طبیعی در سنگ زمرد هرچه کمتر از آن استفاده کنیم سالم تر می ماند.
3. بهتر آن است که انگشتر خود را در دست غالب استفاده نکنید یعنی اگر راست دست هستید انگشتر زمرد را دست چپ بیندازید تا احتمال تصادف با اجسام راکاهش دهید.
4. موقع شستن و چرب کردن دست ها حتما زمرد را از انگشت خارج کنید،شستشوی زیاد و چربی، درخشندگی آن را کم می کند.
5. خانم ها مراقب باشند ابتدا آرایش و پیرایش خود را تمام کنند و حتی لباس های مهمانی را بر تن کنند و بعد زیورآلات زمرد خود را استفاده کنند تا مبادا که سنگ زمرد با مواد آرایشی،سشوار و حتی شانه و برس مو تماس داشته باشند.

زمرد پنجشیر افغانستان

زمرد پنجشیر افغانستان دارای کیفیت بسیار بالایی است و قیمت زیادی نیز دارد. به طوری‌که در بازارهای جهانی تا 500 دلار خرید و فروش می‌شود. در عین حال نمونه‌های خاص با خلوص و رنگ عالی تا قیمت 4 هزار دلار به ازای هر قیراط نیز معامله شده است.

زمرد کبود

زمرد، یک سنگ سبز رنگ است اما خانواده‌ی سنگ زمرد می‌تواند دارای رنگ‌ آبی هم باشد که به آن، «آکوامارین» می‌گویند. یعنی در واقع زمرد کبود یک بریل (ترکیب سیلیکات بریلیوم و آلومینیوم) و از خانواده‌ زمرد است و رنگ خود را از آهن می‌گیرد.

سختی زمرد کبود 7.5 است که به همین دلیل دوام خوبی دارد. همچنین یکی از سنگ‌های مناسب برای جواهرسازی به‌شمار می‌آید. رنگ آکوامارین آبی خالص و روشن است و این سنگ هیچ رنگ ثانویه خاکستری یا سبزی در خود ندارد.

زمرد زامبیا

زمرد زامبیا از معادن زمرد کشور زامبیا استخراج می‌شود و کیفیت بسیار بالایی دارد. این زمرد برای رنگ و شفافیتش مشهور است. زمرد این کشور با اینکه قیمت بالایی دارد اما نسبت به کلمبیا یا پنجشیر افغانستان تقریباً ارزان محسوب می‌شود. این‌سنگ‌ها در بازار جهانی نهایتاً تا ۲ هزار دلار خرید و فروش می‌شوند.

جواهرات با نگین زمرد

زمرد از سنگ‌های گران‌بها در طول تاریخ بوده که همیشه برای ساخت جواهرات و زیورآلات از آن استفاده شده است. اما از آنجا که این سنگ درجه سختی بالایی دارد، تراش دادن و سوار کردن آن روی پایه‌های جواهر کار بسیار دشواری است. شاید بتوان گفت یکی دیگر از دلایل گران بودن این سنگ نیز همین امر است.

به طوری که حتی برای یک تراش دهنده خبره نیز تراش زمرد کار دشواری به‌حساب می‌آید. البته حفره و شکاف‌های زیاد سنگ هم این کار را دشوارتر می‌کنند.

اما با همه‌ی این تفاسیر، زمرد همیشه مورد توجه طراحان و تولیدکننده‌های جواهر بوده و اغلب با تراش زمردی یا تراش چهارگوش، که در اصل یکی از طرح‌های تراش پلکانی است، در جواهرات استفاده می‌شود.