همه چی درباره عیار طلا!

بازار طلا، بازاری پر از رمز و راز هست. اگر با این رموز آشنایی نداشته باشیم، ممکن است دور از جون همه شما، ضرر کنیم. امروز می‌خواهیم در مورد عیار با هم صحبت کنیم. اصطلاح عیار از آن اصطلاحاتی هست که هم در خرید طلا مهم هست و هم در فروش طلا.

عیار طلا واحدی برای تعیین میزان خلوص طلا است. هرچه عیار طلا افزایش یابد، طلای ما خالص‌تر است.

شاید با خود بگویید مگر این طلاهایی که با آن قیمت و اجرت گران می‌خریم، خالص نیستند؟! نگران نباشید؛ ماجرا از این قرار است، طلای خالص به حدی نرم و ظريف است كه از آن نمی‌توان در ساخت زيورآلات استفاده كرد.

سازندگان طلا برای آن‌که بتوانند مصنوعات طلا را بسازند باید اندکی از نرمی آن بکاهند برای این منظور فلز طلا را با آلیاژهای دیگر ترکیب می‌کنند. بدین ترتیب طلای که با فلزهای دیگر ترکیب شده باشد، محکم‌ و چکش‌‌خوار می‌شود و می‌توان به آن شکل‌های زیبا داد که در بازار طلا مشاهده می‌کنید.

چه فلزاتی را با طلا ترکیب می‌کنند؟

در مقاله آلیاژهای طلا مفصل راجع‌به این موضوع صحبت کرده‌ایم. امّا خالی از لطف نیست که در این قسمت هم صحبت کنیم. از گذشته تا به امروز فلز مس بهترین گزینه برای ترکیب با طلاست چراکه هم ارزان قیمت است و هم به فراوانی یافت می‌شود. البته نگران نباشید چون اتحادیه صنف طلا فروشان بر کار کارگاها و کارخانه‌های سازندگی طلا نظارت دارند و حواسشان هست که آن‌ها بر حسب استانداردهای تعریف شده شمش‌های ۲۴ عیار یا آبشده‌های ۱۸ عیار را بسازند؛ برای این منظور، اتحادیه صنف طلا و جواهر بازرسانی را برای نظارت روی کار سازندگان و تولید کنندگان طلا و جواهر می‌فرستند تا عیار مصنوعات طلایی که می‌سازند، درست طبق استانداردهای جهانی باشد.

همچنین علاوه بر فلز مس فلزات دیگری مانند نقره، پلاتین، رودیوم را نیز با طلا ترکیب می‌کنند تا هم عیار طلای خام را طبق استانداردها کم کنند و هم با استفاده از فلزات سفید رنگ، رنگ طلاهای زرد را سفید کنند.

البته برای سازندگان طلا و جواهرات فلزاتی مانند نقره و پلاتین برای ترکیب با طلای ۲۴ عیار مقرون به صرفه نیست و به دلیل گران بودن این فلزات، بیشتر از فلز رودیوم برای این منظور استفاده می‌کنند.

در این صورت فقط باید کمی حواس خود را جمع کنید چراکه فلزاتی مانند رودیوم اگر با طلا ترکیب شوند بر روی پوست‌های حساس، حساسیت ایجاد می‌کنند ؛ اگر پوست حساسی دارید می‌توانید این موضوع را به طلافروش مطرح کنید تا در انتخاب طلاجات با رنگ سفید مرغوب‌تری به شما کمک کند.

نمایش عیار در بعضی کشورها برای طلای خالص، عدد «۲۴» است و هرچه از خلوص طلا کمتر شود، از این عدد هم کاسته می‌شود. 

طلای ۲۴ عیار یعنی طلای کاملا خالص. در ایران و بسیاری از کشورها نمایش عیار برای طلای خالص با عدد ۱۰۰۰ است. صد البته هیچگاه طلایی با این عیار نخواهید دید چون شمش‌ها با عیار 999.9 معامله می‌شوند و 0.01 درصد ناخالصی احتمالی در نظر می‌گیرند.

فرق بین عیارهای طلا چیست و کدام یک از همه بهتر است؟

در بالا اشاره کردیم که هر چه میزان سایر فلزات در مصنوع طلا بیشتر باشد، عیار پایین‌تر است و برعکس؛ هر چه میزان طلا بیشتر و فلزات دیگر کمتر باشد، عیار مصنوع طلا بالاتر است و ارزش بیشتری دارد.

برای درک بهتر این مساله به موارد زیر توجه کنید:

• طلای ۲۴ عیار (۲۴K): یک طلای خالص است و از ترکیب هیچ فلز دیگری در آن استفاده نشده است.
• طلای ۱۸ عیار (۱۸K): از ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلزات دیگر (مس، نقره یا پلاتین) تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۷۵ درصد است.
• طلای ۱۴ عیار (۱۴K): از ۱۴ واحد طلا و ۱۰ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است. یعنی خلوص طلای آن ۵۸٫۳ درصد است.

طلای خالص را با چه عدد یا با چه کدی نمایش می‌دهند؟

در بسیاری از کشورها عدد ۲۴ به عنوان میزان طلای خالص به حساب می‌آید. یعنی طلای ۲۴ عیار از ۹۹/۹۹۹، ۹۹۵ یا ۹۹۰ بین ۹۹ تا ۹/۹۹ درصد طلای ناب دارد.

مصنوعات طلا در بازار طلای ایران، ۱۸ عیار هستند و فقط شمش‌های طلا هستند که ۲۴ عیارند که درصد خلوص آنها  ۹۹۹ در نظر گرفته می‌شود. روی شمش‌هایی که در بازار خرید و فروش می‌شود، عدد ۹۹۹ را در زمان قالب گیری انگ می‌زنند، که نشان دهنده‌ی درصد خلوص آن شمش است.

آیا عیار طلای ایران با دیگر کشورهای جهان فرق دارد؟

طلای ۱۸ عیار  پرکاربردترین نوع طلاست. در طلای ۱۸ معادل ۷۵ درصد طلای خالص (شمش طلا) وجود دارد و چون درجه ‏خلوص آن تقریبا بالاست، در بسیاری از كشورهای جهان از جمله ایران، بسیار محبوبیت دارد.

همین جا لازم است اشاره کنیم که در ایران طلای زیر ۷۵۰ غیرقانونی است و نباید در بازار خرید و فروش شود. یعنی ما در کشور طلای پایین‌تر از عیار ۱۸ نداریم. این در حالیست که در شهر یزد از طلای ۲۰ عیار و در استان‌های جنوبی کشور نیز از طلای ۲۱ و ۲۲ عیار استفاده می‌کنند.

تفاوت طلای ۱۸ عیار با ۲۴ عیار چیست؟

طلای ۱۸ عیار بهترین حالت طلا از نظر مقاومت و خلوص است. در واقع، طلای ۱۸ به این معناست که ۱۸ واحد از ۲۴ واحد یک قطعه طلا از این فلز گرانبها ساخته شده و ۶ واحد دیگر آن از فلزات دیگر تشکیل شده است. طلای ۱۸ عیار ۷۵ درصد طلای خالص دارد.

طلای ۲۴ عیار، کاملا زرد و درخشان و خالص‌ترین نوع طلایی است که می‌توان در صنعت طلا و جواهر از آن استفاده کرد.

به این سوال که کدام عیار مصنوعات طلا بهتر از آن یکی است نمی‌توان پاسخ واحدی ارائه کرد. چون در کشور‌های مختلف جهان که عیار‌های مختلفی را به‌عنوان استاندارد پذیرفته‌اند. مثلا در ایران طلای ۱۸ عیار، در عربستان طلای ۲۱ عیار و در کشور‌های شبه‌قاره هند طلای ۲۴ عیار به‌عنوان استاندارد رسمیت دارد.