همه چی درباره تاریخچه شال و روسری!

موضوع لباس و به ویژه شال و روسری قدمتی به بلندی تاریخ پیدایش بشر دارد. از زمان انسان های نخستین انسان ها از برگ به عنوان پوشش استفاده می کردند اما به مرور زمان لباس و پوشش آن ها تغییر پیدا نمود و استفاده از سر پوش نیز اهمیت ویژه ای یافت. پوشش انسان ها نشان دهنده موقعیت،جنسیت، باور و احساسات و همچنین ملیت افراد می باشد. از سویی دیگر ازگذشته برای نشان دادن تفاوت دو جنسیت زن و مرد از پوشش های مختلف استفاده می کردند. البته تحت تاثیر دین و فرهنگ جوامع پوشش افراد نیز متفاوت است.

شواهد و تاریخ نشان می دهد که حجاب در میان زنان در اکثر جوامع و ملت ها رایج بوده، هر چند که در دوره های تاریخی مختلف پادشاهان مخالفت های بسیاری با پوشش زنان و روسری و شال به عنوان سر پوش داشتند. اما با این وجود این نوع پوشش هیچگاه هرگز به طور کامل از بین نرفت. دانشمندان معتقد هستند که قدمت حجاب زنان به دوره قبل از تاریخ و عصر حجر باز می گردد. البته حجاب و مذهب  و تمدن بشری بر اساس باورهای دانشمندان و مورخان رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند و به میزانی که یک جامعه متمدن تر باشد با پوشش بیشتری همراه خواهد بود.

تاریخ کوتاه روسری تاریخچه‌ و خاستگاه روسری

همگان ازدیرباز ، با روسری‌های زنانه و مردانه آشنا بودند. ریشه‌ی این کلمه در زبان فرانسه از زبان اهالی پرووانس[2]، ناحیه‌ای در جنوب فرانسه، نشأت گرفته است.foulard (روسری) از واژه‌ی foulat  می‌آید، به معنای پارچه ی سبک. روسری  تنها مختصّ زنان نبوده است و با گذر زمان، مردان نیز خود را با این تکّه‌های پارچه می‌آراسته‌اند. فرانسوای اوّل از تمام نفوذ خود بهره می‌برد تا شهر لیون را بدل  به پایتخت ابریشم کند. بافندگان این شهر،آن زمان، پارچه‌هایی با کیفیت مرغوب می‌بافتند و طولی نکشید که نام لیون در کشور  و حتا بیرون از مرزها، به واسطه‌ی پارچه‌های اعلایش برسرزبان‌ها افتاد. در قرن هجدهم ، عمدتاً روسری‌ها را از نخ  و برای طبقات مرفه از ابریشم می‌بافتند. منظور از روسری ،لچک‌ها و شال‌هایی است که آن زمان بر شانه‌‌ی  زنان خودنمایی می‌کرد که بیشتر برای محافظت از سرما استفاده می‌شد و در  طبقه‌ی مرفه ابزاری بود برای نمایش ثروت.

تاریخچه‌ی روسری افریقایی تاریخچه‌ و خاستگاه روسری

اروپایی‌های افریقایی‌تبار اغلب زمستان‌ها روسری‌های رنگارنگی برای محافظت از موی خود سر می‌کنند. در بعضی از سنت‌های افریقایی، روسری به‌ضرورت، دلالت مذهبی نداشته و همواره برای مراقبت از موها در برابر بدی آب و هوا و تأثیرات ناخوشایندش استفاده می‌شد.در خاک افریقا، روسری برای برجسته کردن زیبایی زن به‌کارمی‌رفت.بسته به روش گره زدن  روسری و نقش‌مایه‌های آن و حتا متأثر از جنس پارچه‌ (نخ، ابریشم یا الیاف نخل)،روسری، زبانی را بازنمون می‌کند که آگاهان قادر به فهمش هستند. بعضی نقش‌مایه‌ها بازگوکننده‌ی آن هستند که صاحب روسری زنی تواناست، بعضی دیگر نشان می‌دهند که زن همسر ثروتمندی دارد و برخی  هشدار و تهدیدی برای رقیبان است. قسمی از موتیف ها بیانگر این است که زن موردبحث در پی همسر است و گروهی دیگر نشانه‌ی قدردانی از نیاکان هستند.سنت روسری در سرزمین افریقا بسیار غنی است و مع‌ذلک کمتر معانی مذهبی  و بیشتر دلالت‌های واقع‌گرایانه دارد.

بستن روسری دور گردن چه معنایی دارد؟

پارچه ی نازکی برای پاکیزه‌ماندن وجود داشت که نامش«عرق‌چین» به معنای «پارچه‌ی عرق‌گیر» بود.مردان  برای مقابله با تعریق در آب و هوای گرم آن را دور گردن یا  کمر می‌بستند .بعدها حدود هزارسال پیش از میلاد مسیح (ع)، روسری پوشیدن در یونان باستان برای زنان اجباری شد. زنان شوهردار باید سرخود را می‌پوشاندند ،دختران جوان باید سرتاپای خود را با چادر پنهان می‌کردند  و روسپیان باید سر خود را برهنه می‌کردند. در رُم باستان،حجاب  پیش‌درآمدی بر مراسم ازدواج شد.

روسری در دین تاریخچه‌ و خاستگاه روسری

سخن‌گفتن از روسری ابریشمی بدون اشاره به دین ممکن نیست. در دین‌های یهودیت، مسیحیت و اسلام حجاب وجود داشته یا همچنان وجود دارد. حجاب به نشانه‌ی احترامِ دینی، در مسیحیت پذیرفته شده که اکنون فقط خواهران روحانی آن را مراعات می‌کنند. در دین اسلام حجابِ زنان با عفاف همراه است و برای صیانت از چشمان ناپاک رعایت می‌شود. امروزه حجاب بسته به کشور به صورت‌های متفاوتی درآمده است: برقع در افغانستان و پاکستان، چادر و نقاب در خاورمیانه و مغرب و پرده‌پوشی در هند.

تحولات بسیاری که در تاریخ روسری روی داده است، تعیین زمان دقیق ِتبدیل شدن آن به صورت لوازم جانبی مُد را دشوار کرده است. امّا آنچه می‌دانیم این است که زنان به‌سرعت تحت تأثیر این پدیده قرار گرفتند و  درگذر زمان شکل‌ها، رنگ‌ها، جنس‌ها و چاپ‌های روسری با جریان مُد تغییر کردند. از سال‌های پایانی قرن نوزدهم تا به امروز، روسری، مانند روسری‌های مشهور برندهرمس به کالایی فرعی برای اظهار آراستگی تبدیل شده‌اند.بیش از هفتادسال است که چهارگوش‌های هرمس به دلیل  ابریشم ظریف به‌کاررفته و باریک‌دوزی‌های تزئینی و چاپ‌شده بر آن همیشه‌مدروز است.روسری‌های محلی هم  به جریان مد وارد شده‌اند. درسال‌های اخیر دیده‌ایم که روسری‌های اقوام در راهروهای نمایشِ شناخته‌ترین طراحان مُد و شیفتگان صاحب‌سبک مُد بدل به یکی از لوازم فرعی همیشگی شده‌اند.