همه چیز در رابطه با هنر رودوزی
تکنیک رودوزی به انواع تکنیک های دوخت نقوش متنوع توسط نخ و سوزن به روی پارچه گفته می شود. انواع رودوزی ها بخشی از صنایع دستی ایران هستند. دوخت نخ ها و طرح های متنوع بر روی انواع پارچه ها به روش های گوناگونی انجام می شود. تکنیک رودوزی دارای انواع متفاوتی است و با ابزارهای متنوعی انجام می شود. ابزارهایی مانند سوزن وقلاب از جمله این موارد هستند که برای رودوزی مورد استفاده قرار می گیرند. با استفاده از این ابزار آلات از گذشته های دور برای زیبایی و تزیین پارچه در رودوزی استفاده می کرده اند. این تکنیک با توجه به مواد مصرفی و مناطقی که دوخت در آن ها انجام می شود متفاوت هستند. هر منطقه نقش و رنگ و روش دوخت خاص خود را دارد. در ادامه در مورد تفاوت های این رودوزی ها صحبت خواهیم کرد.
هنر رودودزی چیست و چه کارایی دارد؟
رودودزی جز هنرهایی است که به واسطه دست با استفاده از نخ های رنگی جذاب و سوزن بر روی پارچه های ساده یا نقش دار ایجاد می شود. نخ های متنوعی مانند پشمی و ابریشمی با رنگ های متفاوت از جمله مواردی است که برای این کار مورد استفاده قرار می گیرد. اضافه کردن اشیاء تزیینی در مابین کوک ها یکی از راه های زیباسازی تکینک رودوزی به حساب می آید.
تاریخچه تکنیک رودوزی در ایران
رودوزی سال های زیادی در ایران رواج داشته است. هنرمندان با استفاده از سوزن و نخ های مناسب این هنر کل پارچه مورد نظر خود را می پوشانند. آن ها با استفاده از کوک های متنوع تمام سطح مورد نظر خورد را با استفاده از تکنیک رودوزی زیبا می ساختند. طرح های تکنیک رودوزی در ایران بسیار متنوع بوده و می باشد. از جمله نمونه های پرکاربرد و معروف رودوزی می توان به ممقان دوزی، بلوچ دوزی، بخارا دوزی، خوس دوزی، پته دوزی و قلاب دوزی اشاره کرد. استفاده از رودوزی در نقاط مختلف ایران، تنوع بالایی دارد. مثلا در شهری مانند اصفهان، تکنیک رودوزی متفاوتی رواج دارد. به طور اختصاصی در شهر اصفهان از شبکه دوزی و سکمه دوزی استفاده می شود.
دوخت روی پارچه چگونه است
تکنیک رودوزی، دوخت روی پارچه شامل سوزن دوزی، پته دوزی، نقش دوزی، نوار دوزی، بخارا دوزی، ملیله دوزی، خوس دوزی، گلابتون دوزی، قلاب دوزی و زرتشت دوزی می شود. اگر بخواهیم تکنیک رودوزی را ریز بینانه تر بررسی کنیم شاخه سوزن دوزی خود شامل سوزن دوزی ممقان، سوزن دوزی بلوچ و سوزن دوزی درویشی تفرشی می شود. از طرفی زمینه قلاب دوزی نیز شامل قلاب دوزی اصفهان و قلاب دوزی رشت خواهد شد.
تنوع تکنیک رودوزی با قلاب و سوزن
تکنیک رودوزی عموماً با دو ابزار سوزن و قلاب انجام می شود. قلاب دوزی به سه روش انجام می شود.
- قلاب دوزی ساده
- قلاب دوزی برجسته
- قلاب دوز معرق
قلاب دوزی معرق نسبت به دو گروه قبلی زیباتر و در عین حال پرکارتر است. قلاب مورد نیاز برای قلاب دوزی فلزی و نوک آن فاقد انحنا می باشد. پارچه زمینه در قلاب دوزی عموماً از جنس ماهوت است. جنس نخ آن نیز ابریشم طبیعی می باشد که در رنگ های مختلف تهیه می شود.
پارچه رو دوزی
برای انجام این هنر سنتی نمیتوانید از هر پارچهای با متریال مختلف استفاده کنید. اولین فاکتور در پارچه مناسب برای رودوزی، این است که آهار و ایستایی مناسبی داشته باشد. به همین دلیل در گذشته نیز برای انجام این هنر از پارچههایی با متریال پنبه و پشم استفاده میشد.
امروزه همه ما دوست داریم روی مانتو، روسری، شال و سایر لباسها یا اکسسوریهای پارچهای، ذوق هنری خودمان را به نمایش بگذاریم. برای این کار نمیتوانیم حتما یک مانتو یا شال از متریال پشم یا پنبه داشته باشیم؛ زیرا این موضوع باعث میشود که در انجام هنر رودوزی محدود شویم.
به همین دلیل نگران نباشید. شما میتوانید هنر جذاب رودوزی را روی انواع پارچه با ایستایی و آهار مناسب انجام دهید. بهطور مثال پارچه جین و لی گزینه مناسبی برای انجام این هنر سنتی و جذاب است. همچنین میتوانید از پارچه شانتون استفاده کنید.
در این میان توجه داشته باشید که همه پارچههای گزینه خوبی برای انجام رودوزی نیستند. بنابراین هنر رودوزی را روی پارچههای کششی مانند ریون یا لمه نمیتوانید انجام دهید. همچنین پارچه ابریشمی و ساتن هم مناسب نیستند؛ زیرا جای دوخت روی آن باقی میماند و ممکن است با چندین بار وارد کردن سوزن در بافت پارچه، کیفیت خود را از دست بدهد و پاره شود.
کاربردهای رو دوزی چیست
کاربردهای هنر جذاب رودوزی کاملا به سلیقه و خلاقیتهای شما بستگی دارید. از خودتان بپرسید که دوست دارید این هنر را در چه قسمتی از فضای خانه و یا لباس و اکسسوریهای پارچهای استفاده کنید؟ پاسخ این است که محدودیتی وجود ندارد.
شما میتوانید روی لبه آستین مانتو را رودوزی کنید و یا اینکه با هنر دست خودتان یقه مانتو یا یک شومیز مجلسی را با آرامش کامل و صبر و حوصله رودوزی کنید. ممکن است بخواهید یک کلاه سنتی یا جلیقهای با هنر دست خود آماده کنید. در این صورت هم میتوانید از این هنر جذاب و منحصر به فرد کمک بگیرید.
علاوه بر آن اگر کمی صبر و حوصله داشته باشید، دوخت کوسن با هنر رودوزی جذابیت بیشتری به خانه شما خواهد داد. یک کوسن دایره شکل آماده کنید و روی آن را با کوکهای مخصوص رودوزی پر کنید.
کاربردهای این هنر بسیار متنوع است. بای مثال به راحتی میتوانید اکسسوریهایی مانند گوشواره، گردنبندهای سنتی و یا کمربندی زیبا بای خودتان آماده کنید. علاوه بر آن این هنر کاربردی و پولساز، گزینه خوبی برای آماده کردن کیف سنتی و مجلسی است.
شاید بخواهید تغییر و تحولی جدید در دکوراسیون خانه بدهید. بنابراین با کمی صبر و خلاقیت یک رومیزی جذاب پته دوزی آماده کنید و یا اینکه کمربندی جذاب برای پدههای فضای پذیرایی بدوزید.
درعینحال امکان استفاده از سایر لوازم همراه در رودوزی وجود دارد. بهطور مثال از منجوقهای رنگی و یا پولکهای رنگارنگ کمک بگیرید و طرحهای تازه و زیبایی روی پارچه رودوزی بیاندازید. بههرحال دست شما کاملا باز است و فقط کافی است شروع کنید!
دوخت داخل پارچه
این شاخه یک تکنیک رودوزی سنتی می باشد. از جمله مواردی که در این حوزه می توان به آن اشاره کرد چشمه دوزی و سکمه دوزی می باشد.
نظرات کاربران