همه چی درباره سنگ توپاز!

توپاز سنگ ماه تولد دسامبر محسوب می شود و این سنگی است که چهارمین و نوزدهمین سالگرد ازدواج را با آن جشن می گیرند. توپاز نمادی از عشق و محبت است و گفته شده است که به افراد کمک می کند تا حالتی خوش و سرحال داشته باشند.

سنگ توپاز نامش را از کلمه یونانی Topazion گرفته است که ممکن است از زبان سانسکریتی Tapas که به معنی آتش است سرچشمه گرفته شده باشد.

این نام ممکن است از نام جزیره Topazos مصر نیز گرفته شده باشد که اکنون در دریاچه سرخ به جزیره st Jhons معروف است.

نویسنده لاتین به نام Pliny the Elder از نام این جزیره برای این سنگ سبز مایل به زرد استفاده کرده که در آنجا پیدا کرد و خیلی زود آنرا به بیشتر سنگ های زرد تبدیل کرد. توپاز عمدتا در آنجا یافت می شد اما اکنون نیز در برزیل ، نیجریه ، استرالیا ، میانمار و مکزیک یافت می شود.

اکثر توپازها آبی و سبز می باشد. اغلب بیشترین جواهرات دیده شده در قالب جواهرات دارای سایه های زرد و قهوه ای و صورتی می باشند. انواع مختلف به خصوص توپازهای شفاف ، صورتی ، آبی و زرد عسلی با ارزش هستند.

مطلوب ترین و گران قیمت ترین رنگ ها، توپاز سلطنتی نامیده می شود. در گذشته ، تصور بر این بود که تمامی الماس های زرد توپاز بودند و اینکه تمامی توپازها زرد می باشند. در حال حاضر ما می دانیم که توپاز در رنگ های مختلفی از آبی کم رنگ و بی رنگ تا زرد ، نارنجی ، قهوه ای و صورتی وجود دارند. سنگ های صورتی در جواهرات ملکه ویکتوریا که با حرارت گرمایی توپاز طلایی و قهوه ای در برزیل تولید شده است بسیار محبوب بود.

توپاز با گذشت سال ها بسیار محبوب شده است. بیشتر توپازهای موجود در بازار تقبلی و مصنوعی هستند. متاسفانه هنوز راهی وجود ندارد که مشخص کند که کدام سنگ ها مصنوعی و کدام از آن ها طبیعی می باشند.

اگرچه توپاز در مقیاس تجاری به صورت مصنوعی ساخته نشده است، رنگ آبی طبیعی کامل آن در توپازهای بی رنگ به وسیله تابش اشعه گاما تولید شده است. این عمل در تجارت مشروعیت قلمداد می شود و رواج فزاینده ای دارد. این یکی از دلایل فراوانی توپاز در تجارت است.

توپاز چگونه تشکیل می شود؟

وقتی گدازه یا ماگما مذاب خنک و جامد می شود به سنگ آذرین تبدیل می شود. در داخل این ماده جامد  که به مرور زمان به انواع سنگ هایی همچون ، گرانیت ، پگماتیت ، بازالت و بسیاری دیگر تبدیل می شود ، حفره ها و شکاف هایی وجود دارد.

در این شکاف ها است که فعالیت حرارتی باعث ایجاد کریستال می شود در طی چندین میلیون سال مواد معدنی فلوریت ، کاسیتریت  روی همدیگر اضافه می شوند تا در نهایت سنگ توپاز به وجود آید.

در طبیعت ، برخی از بزرگترین کریستال های کشف شده تاکنون توپاز هستند ، که اغلب در قطعات بی عیب و نقص ، مناسب برای سنگه ای قیمتی چند وجهی هستند. اکثر این سنگ ها به طور طبیعی بی رنگ یا سفید هستند اما به دلیل ناخالصی ها ، معمولاً کروم ، ممکن است چندین رنگ مختلف را ایجاد کنند.

تاریخچه کشف توپاز

ردیابی تاریخچه توپاز واقعی به دلیل سردرگمی اولیه در هویت آن دشوار است. همه سنگ های قیمتی زرد رنگ  بدون توجه به اینکه چه ماده معدنی داشته باشند ، توپاز نامیده می شدند. سیترین طلایی ، کوارتز دودی و پریدوت زمانی توپاز محسوب می شدند.

بلورهای بزرگ شفاف این سنگ که در طبیعت یافت شده است باعث می شود که بعضی ها آن را با الماس اشتباه بگیرند ، حتی در جواهرات تاج پرتغال و زاکسن نیز الماسی وجود دارد که معلوم شده است توپاز می باشد

از نام توپاز حداقل ۲۰۰۰ سال برای اشاره به سنگ های قیمتی زرد رنگ استفاده می شده است ، هرچند تاجران اولیه گوهر متوجه نشده اند که این سنگ های زرد می توانند انواع مختلفی از کریستال ها باشند.

کلمه توپاز ممکن است از جزیره یونانی Topázos در دریای سرخ گرفته شده باشد که از آنجا سنگ زرد استخراج شده است و فعل یونانی topazein به معنای “برای پیدا کردن” است اما  کلمه سانسکریت Tapas  به معنای گرما یا آتش را به عنوان منبع “توپاز” مدرن می دانند زیرا بیشترین معنا را با درخشش گوهر به دست آورده است.

رنگ سنگ های توپاز

توپاز سنگی است که می تواند طیف وسیعی از رنگ ها را ارائه دهد که بسته به ناخالصی های موجود یا روش های درمانی اعمال شده روی سنگ ، می تواند شفاف ، زرد ، نارنجی ، قهوه ای ، صورتی یا آبی باشد.

توپاز آبی

این سنگ آبی رنگ از همه انواع توپازها شناخته شده ترین و رایج ترین است.این سنگ آبی رنگ طبیعی بسیار نادر است. رنگ آن به دلیل نقص در سطح اتمی ساختار بلوری آن است.ب

نابراین بیشتر  سنگ های آبی رنگ  موجود در بازار از نوع توپازهای شفاف هستند که در آزمایشگاه تحت تابش قرار می گیرند و سپس با گرمایش تیمار شده و رنگ آبی به آنها داده می شود. با این وجود این روش این مزیت را دارد که به سنگ رنگی پایدار می دهد که با گذشت زمان تغییر نخواهد کرد.

توپاز امپریال

رنگ  های قرمز و  نارنجی این نوع  از سنگ ها را توپازهای امپریال می نامند. این سنگ ها کمیاب ترین و همچنین گرانترین نوع از این خانواده از سنگ ها می باشند. رنگ آنها به دلیل وجود اتم های کروم در ساختار بلوری آنها است.

توپاز میستیک

این سنگ زیبا یک توپاز طبیعی شفاف است که تحت یک عملیات سطحی قرار گرفته است و ظاهری مشخص و متفاوت از انواع دیگر این سنگ ها پیدا کرده است . شکل ظاهری آن به دلیل رسوب سطحی می باشد، به دلیل سایش و اصطکاک به مرور زمان از بین می رود.

توپازهای زرد و قهوه ای

این سنگ های  زرد و قهوه ای،  رنگ خود را مدیون وجود ناخالصی در ساختار بلوری خود هستند.