منجوق دوزی چیست و از آن چه میدانید؟
منجوق دوزی از جمله رودوزی های سنتی ایرانی است که از دیرباز تا به امروز برای تزئین انواع لباس ها، چادرها و غیره مورد استفاده قرار می گرفته است. منجوق دوزی روی پارچه مانند گلدوزی روی لباس از هنرهای زیبا و سنتی ایران است. این هنر بیشتر برای تزیین لباسهای مجلسی و با ارزش و ساخت تابلوهای هنری کاربرد دارد. سنگ های به کار رفته در منجوق دوزی انواع مختلفی دارند و از نظر جنس، کیفیت و قیمت به دسته های متنوعی تقسیم می گردند.
منجوق چیست؟
منجوق به مهرههای ریز و شیشهای گفته میشود که در رنگهای مختلفی وجود دارد و با طرحهای متنوعی بر روی پارچههایی از جنس مخمل، ابریشم ضخیم، تافته، ساتن و پارچههای براق دوخته میشود.
تاریخچه منجوق!
منجوق دوزی پیشینه ای بسیار کهن دارد. آثار تاریخی به جای مانده حاکی از این امر است که این رودوزی در زمان هخامنشیان ، اشکانیان و ساسانیان بسیار رواج داشته است. ایشان با منجوق هایی از جواهر به تزئین البسه و چادرها و …می پرداختند. در زمان مغولان نیز این این هنر بسیار رایج بوده است. کلاویخو در سفرنامه خود در این باره چنین نوشته است : « دیوار های شاه نشینی که محل نشستن اعلی حضرت بود همه با پرده های سرخ پوشیده شده بود و بر این پرده ها منجوق هایی از زر و یاقوت و نیز مروارید و سنگ های گرانبهای دیگر دوخته بودند. » این هنر در سده 13 ه. ق (دوران قاجار) بسیار مورد توجه بود ؛ مجموعه ای عظیم از منجوق دوزی های این دوره در موزه هنرهای تزئینی ایران موجود می باشد که خود گواه این امر
وسایل لازم برای منجوق دوزی چیست؟
نخ نازک همرنگ پارچه
سوزن منجوق دوزی
کارگاه
منجوق و ملیله
روش کار:
پیاده کردن طرح روی پارچه:
هنر منجوق دوزی برای تزیین پارچههای طرحدار و ساده به کار میرود. در صورت استفاده از پارچههای طرحداری مانند گیپور نیازی به کشیدن طرح بر روی پارچه نیست و منجوق دوزی بر روی طرحهای پارچه انجام میشود. ولی در صورت استفاده از پارچه ساده، باید طرح را روی پارچه بکشید. برای این منظور، طرح مورد نظر خود را بر روی کاغذ روغنی کشیده و سپس با استفاده از کاغذ کاربن خیاطی بر روی پارچه منتقل کنید.
فیکس کردن پارچه: برای فیکس کردن پارچه و راحتتر شدن کار منجوق دوزی، قسمتی از پارچه که روی آن طرح پیاده شده را در کارگاه قرار دهید.
دوخت منجوق روی پارچه: منجوق دوزی روی پارچه به روشهای مختلفی مانند روش خطی، روش توپر، برگ دوزی، بست دوزی، دوباره دوزی و برجسته دوزی صورت میگیرد که هر یک از آنها زیبایی خاص خود را دارند و معمولا متناسب با طرح مورد نظر استفاده میشوند. در ادامه چند نمونه منجوق دوزی روی پارچه آموزش داده شده است.
پارچه های کاربردی منجوق دوزی چیست؟
پارچه هایی که بر روی آن منجوق دوزی می شود بیشتر از جنس مخمل ، ابریشم ضخیم ، تافته ساتن ، پارچه های براق در رنگ های متفاوت با رنگ منجوق می باشد. البته در بعضی موارد نیز منجوق و پارچه همرنگ می باشند.
انواع دوخت منجوق!
روش خطی منجوق : بر روی خط ممتد یک ردیف منجوق دوخته می شود.
روش توپُر منجوق : در یک سطح وسیع ردیف های منجوق در کنار هم دوخته می شوند.
برگ دوزی منجوق : جهت دوخت برگ ها به صورت جناغی می باشد.
بست دوزی منجوق : برای دوخت تابلو از این رودوزی استفاده می شود و از روش هایی است که در روش خطی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش از دو سوزن و نخ یکی برای به نخ کشیدن منجوق ها و دیگری برای بست زدن بر روی نخی که منجوق از میان آن گذشته استفاده می شود. این روش از استحکام بالایی برخوردار نیست.
دوباره دوزی منجوق : در این شیوه منجوق ها دوبار به پارچه دوخته می شوند. ابتدا چهار منجوق را به سوزن گرفته ، در پارچه فرو می برند و از پشت پارچه ، سوزن را از وسط آن ها بیرون آورده و برای بار دوم از دو دانه آخر رد می کنند. امروزه از این دوخت بسیار استفاده می شود.
پارچه های کاربردی در منجوق دوزی چیست
پارچه هایی که بر روی آن منجوق دوزی می شود بیشتر از جنس مخمل، ابریشم ضخیم ، تافته ساتن ، پارچه های براق در رنگ های متفاوت با رنگ منجوق می باشد. البته در بعضی موارد نیز منجوق و پارچه همرنگ می باشند.
توجه داشته باشید که انجام این هنر نیز همچون سایر هنر های دستی نیازمند دقت و توجه است تا بتوان مهارت لازم را کسب نمود. از جمله کاربردهای اصلی دوخت منجوق،تزیین لباس مجلسی و مانتو می باشد که طرفداران زیادی نیز دارد و به دلیل ظرافت بالا، نیازمند توجه زیاد است. بدین منظور از انواع منجوق های تزیینی مناسب لباس استفاده می شود
جدیدترین منجوق و پولک دوزیهای روی مانتو چیست
از انواع هنرهای رو دوزی رو لباس های مختلف هنر پولک دوزی می باشد که در واقع جز تزیینات لباس به کار می رود و با این هنر زیبا می توان لباس های ساده را زیبایی خاصی بخشید و آن ها را به مناسب ترین شکل تزیین کرد. البته یکی دیگر از هنرهای دیزاین لباس، مروارید دوزی می باشد که در مطالب پیشین با انواع تزیین مانتو با مروارید آشنا دید.
در ادامه این بخش قصد داریم مدل های متنوع از پولک و منجوق دوزیهای روی مانتو را در اختیار شما همراهان عزیز قرار دهیم. این مدل های زیبا می توانند هر کدام ایده و طرحی ایده آل و شیک برای تزیینات روی مانتو با منجوق باشند. از علاقمندان به این هنر زیبا خواهشمندیم تا پایان همراه ما باشید و از این مدل مانتوهای تزیین شده با منجوق و پولک با نقوش مختلف بوته جوقه، طرح های ترنجی زیبا، سر ترنجی، گلو بوته و … دیدن نمایید و در طراحی مانتوی خود مورد استفاده قرار دهید.
نظرات کاربران